نایب رییس انجمن اقتصاددان ایران می گوید به دلیل اشکالات موجود در نظام مالیات ستانی، ما چیزی حدود ۲۵ درصد یعنی، معادل یک چهارم تولید ناخالص داخلی فرار مالیاتی داریم. یعنی افراد زیادی در سیستم اقتصادی کشور در حال فعالیت هستند که (ما فرض را بر فعالیت سالم می گذاریم) اما مالیات نمی دهند.
فرشاد پرویزیان در گفت و گو با الف گفت: طی 4 دهه گذشته در همه دولت ها، با فروش نفت که درآمد مفت و راحتی بوده درآمد ایجاد شده و هیچ کس هم به سراغ مالیات گرفتن نرفته است در حالی که در همه دنیا بیشترین درآمد دولت ها از محل مالیات تولید می شود.
وی یادآور شد: مالیات در کشور چند کارکرد دارد. اول اینکه مالیات هزینه های عمومی دولت را تامین می کند. یعنی هزینه کالاهای عمومی که باید تولید کند را پرداخت می کند. دوم اینکه مالیات سبب توزیع مجدد درآمد می شود؛ یعنی عامل عدالت مالیاتی. به طور کلی مالیات ستانی سبب کاهش فاصله طبقاتی و برقراری عدالت درآمد در کشور می شود اما ایا در کشورمان چنین سیستمی در نظام مالیاتی داریم؟
این کارشناس اقتصادی در ادامه بیان کرد: به طور کلی مالیات یک ابزار سیاستی محسوب می شود. یعنی دولت وقتی در اقتصاد تصمیم به دخالت می گیرد از سه نوع ابزار استفاده می کند، اول مخارج خود دولت که می تواند از آن به صورت جاری یا عمرانی سرمایه گذاری کند، دوم مالیات که درآمدهای وصولی دولت است و دیگری دخالت پولی . دو مورد اول یعنی مخارج دولت و مالیات سیاست مالی نامیده می شود. یعنی مالیات بخشی از سیاست مالی دولت برای دخالت دولت در اقتصاد و تنظیم و اجرای سیاست های اقتصادی است.
نایب رییس انجمن اقتصاددانان ایران در ادامه اظهار کرد: مشکلاتی که در نظام مالیاتی ایران دیده می شود، مختص این دولت یا دولت قبل نیست، به همه دولت ها مربوط است. به طور کلی ما در این 4 دهه نظام مدون مالیاتی نداشته ایم . البته مساله این نیست که دولتی نخواهد مالیات بگیرد، مساله این است که کسی پرداخت نمی کند و دولت ها هم ابزاری برای دریافت آن ندارند.
پرویزیان همچنین توضیح داد: همواره درآمد مفت و بی حساب و کتابی از فروش نفت بوده و دولت ها با تبدیل این سرمایه و ثروت به درآمد و سپس از طریق تصعیر و تبدیل دلار به ریال و افزایش پایه پولی کالاهای مورد نیاز را تامین و در نهایت نیز ایجاد تورم کرده اند. وقتی چنین درآمد راحتی وجود دارد، چرا باید به سراغ مالیات گرفتن رفته و ایجاد نارضایتی کنند؟ هر زمان هم درآمد نفتی کاهش یافته به سراغ مالیات رفته اند در غیر این صورت ما هیچ نظام مدونی برای مالیات گیری نداریم و همین مساله سبب فرار مالیاتی شده است.
وی افزود: فرار مالیاتی فقط این نیست که شخصی شناسایی شده اما مالیات نمی دهد، فرار مالیاتی یعنی مودی شناسایی نشده است. یعنی افراد زیادی در سیستم اقتصادی کشور در حال فعالیت هستند که (ما فرض را بر فعالیت سالم می گذاریم) اما مالیات نمی دهند. طی 4 دهه گذشته در همه دولت ها، با فروش نفت که درآمد مفت و راحتی بوده درآمد ایجاد شده و هیچ کس هم به سراغ مالیات گرفتن نرفته، در حالی که در همه دنیا بیشترین درآمد دولت ها از محل مالیات تولید می شود.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: به طور کلی، نظام مالیاتی ما به جای فرد محور، پرونده محور است. اینکه دولت اکنون با ایجاد یک سامانه مالیاتی بتواند از همه فعالانی که مشخصاتشان در نظام بانکی وجود دارد مالیات اخذ کند، روند مطلوبی است. در همه جای دنیا دولت ها هر تراکنش و پولی که به حساب افراد واریز و برداشت می شود را بررسی می کنند، اگر از راه خلاف باشد، باید پاسخگو باشد و اگر هم از راه درست انجام شده باشد، باید مالیات آن را بپردازد اما در ایران بررسی حساب های بانکی ممنوع است.
